Babaannem şeker hastasıydı. Çocukluğumdan onunla ilgili aklımda kalan şeylerden biri de bolca çay içtiği ve tatlandırıcı olarak sakarin kullandığıydı. Aradan geçen yıllar önce metal kutudaki sakarini blister ambalaja (hani şu arkası aluminyum kaplı plastik ilaç ambalajlarına) soktu. Sonra sakarin yerine çok daha az miktarda kullanıldığında çok daha fazla tat veren yeni tatlandırıcılar keşfedildi. Eczane raflarında hatta AVM'lerdeki büyük marketlerde bitkisel tatlandırıcı adıyla satılan stevia da bu akımın son ürünlerinden biri.
Stevia (şeker bitkisi, şekerotu), bileşikgiller (Asteraceae, papatyagiller) familyasından bir bitki. Bitkinin ana vatanı Orta ve Güney Amerika ancak ülkemiz dahil bir çok yerde kültürü yapılıyor. Paraguay,Brezilya'da yüzyıllardan beri, Japonya'da da kırk yıldan fazla süredir tatlandırıcı ve gıda katkısı olarak kullanılmakta. (Bu kadar yıldır kullanılıyorsa güvenilirdir anlamında bahsediyorum bu sürelerden). Hatta (bir önceki yazımda bahsetmiştim) günümüzde Coca cola gibi firmalar içeceklerinde de stevia kullanmaya başladılar.
Bitkinin Latince adı Stevia rebaudiana. Yaprakları tatlandırıcı olarak kullanılıyor ve kabaca steviol yapısında diyebileceğimiz birçok madde (steviozit, rebaudiozit, dulkozitleri) içeriyor.
Stevia'dan elde edilen özütün (ekstrenin), kan şekerini düzenleyici etkileri olduğu kabul edilmekte. Stevia'nın insülin duyarlılığını ve hatta salınımını arttırıcı etkilerinin olduğunu gösteren bazı araştırmaların varlığı diyabet tedavisinde kullanımını destekliyor.
Stevia'da bulunan ana maddelerden Steviozit, vücudumuzda normal şekerin 250-300 katı daha şekerli olarak algılanmakta. Bu sebeple de bir tutam stevia tozu, bir litre çay, kahveyi tatlandırmaya yeterli.
Bitkinin; şeker hastalığı, yüksek tansiyon, kabızlık, depresyon ve asabiyete karşı olumlu etkileri bulunduğu yapılan çalışmalarda gözlenmiş. Mide ve bağırsak florasını, asit alkali dengesini koruduğu biliniyor. Kalorisi sıfır, diş çürümesine sebep olmayan bu tatlandırıcıyı kullanırken ilaç kullanan diyabet ve tansiyon hastalarında kan şekerini ve tansiyonu daha da düşürebileceği unutulmamalı.
Gerek diyet yapanların gerekse diyabet hastalarının tatlandırıcılara olan ihtiyacını düşünürsek Stevia ve diğer yeni tatlandırıcıların isimlerini daha çok duyacağız demektir. Herkese stevia tadında günler :)
