Gallae-Mazı

Mazı (Latince Gallae), "böcekler tarafından zarar gören bazı bitkilerde oluşan kimyasal uyarıyla meydana gelen patolojik oluşumlar" olarak tanımlanıyor. Bitki türü ile böcek türleri arasında belirli bir ilişki olduğu da aşikar, çünkü böcek türüne göre oluşan mazı şekli de farklı oluyor. Bu sebeple aynı bitki üzerinde çok farklı tiplerde mazılara rastlamak mümkün. Bir tatil sonu İzmir'den Ankara'ya dönerken, Kula yakınlarındaki sönmüş yanardağı yakından görmeye karar verdik. Giderken yol kenarındaki meşelerde gördüğümüz farklı gallae oluşumları bizi çok şaşırtmıştı. 

Mazı denince farmakognozide ilk akla gelen meşe mazısı (Gallae Quercine). Quercus infectoria üzerine Cynips gallae tinctoriae adlı mazı arısının larvalarını bırakmasıyla oluşuyor. Bu mazı küresel, kuruduğunda sarı renkte, odunsu yapıda, bolca tanen ve nişasta taşıyor. Küresel yapının merkezinde böceğin larvaları (veya erişkin hale gelip mazıyı terkettilerse onlara ait bir boşluk bulunuyor) 

Botanik laboratuvarında son haftalardaki incelemeler sırasında meraktan kırıp içini açmıştık bir tanesinin (yandaki fotoğraf)

Bu linkte (http://youtu.be/CzXccvoJThI aşağıdaki videoda da) mazı nedir nasıl oluşur İngilizce olarak anlatılıyor. BBC'nin bu videolarını çok seviyorum :) Güzel ders materyalleri olabilirler aslında! 

Ankara Eymir Gölü kenarında haziran ayında yaptığımız bir yürüyüş sırasında rastladığımız Rosa canina (kuşburnu) üzerinde de mazılar bulunduğunu görmüş ve fotoğraflamıştık :)