24 Kasım 2013 Pazar

Çay Çeşitleri

Birkaç gün önce arkadaşım Hale Gamze çay çeşitleri ile ilgili bir görsel paylaştı sosyal medya üzerinden. Çok hoşuma gittiğinden ve "beyaz çay ne ki?", "yeşil çayla siyah çay aynı bitkiden mi elde ediliyor?" gibi sorularla sıkça karşılaşan biri olarak hemen bloga eklemeyi düşündüm.

İlk olarak; beyaz çay, yeşil çay, siyah çay ve ülkemizde pek tanınmayan Oolong çay, çay olarak bildiğimiz, ülkemizde Karadeniz'de yetiştirilen Camellia sinensis (=Thea sinensis) bitkisinden hazırlanıyor. Sadece başlarından geçen işlemler birbirinden biraz farklı. Bunun sonucunda tatları, renkleri, kokuları ve kimyasal içerikleri de birbirlerinden farklı.


Beyaz çay hazırlamak için; çay bitkisinin yaprakları ve filizleri toplanıyor. Buharla muamele ediliyor. Daha sonra kurutulup çay yapımı için satılıyor. Çay çeşitleri içinde en az işlem göreni beyaz çay. 

Yeşil çay hazırlamak için yapraklar toplanıyor. Soldurma aşamasının ardından hızla kurutuluyor; bu aşamada tepside veya buharla kurutma yapılabilir. Bunlar iki ayrı teknik. Daha sonra tam kurumamış bütün haldeki yapraklar kıvırma-şekillendirme aşamasına geliyor. Şekillendirildikten sonra tamamen kurutuluyor.

Oolong çay için, toplanan yapraklar solduruluyor, çalkalanarak kurutuluyor. Kısmı oksidasyona tabii tutuluyor, bu sırada bitkideki bazı kimyasal maddelerin yapısı değişiyor, yeşil renk kararmaya başlıyor. Enzimler de ısı sebebiyle bozuluyor. Daha sonra yapraklar tamamen kurutuluyor.

Siyah çay hazırlamak için yapraklar toplanıyor, soldurma işleminden sonra kıvrılıyor. Tamamen oksidasyona tabii tutuluyor. Bu aşamada yine renk koyulaşıyor, enzimler bozuluyor. Çaya rengini veren teaflavin, tearubigin gibi maddeler oluşuyor. Fırınlanıp kurutularak satışa sunuluyor.

Ülkemizdeki üretimle ilgili daha ayrıntılı bilgileri
Çaykur'un web sitesinden edinebilirsiniz: 
http://www.caykur.gov.tr/Caykur/2/19/72/cay-uretimi.aspx



Bir blog yazısını daha bitirdiğime göre, demli güzel bir çayı hak ettim demektir, hepimize afiyet olsun :)

1 yorum:

  1. Ve ek olarak bir kitap önerisi , Tübitak'ın e-satış sitesinde haketmediği kadar özensiz bir sunuş ile buradan http://esatis.tubitak.gov.tr/books/4866 veya Milliyet Blog sitesindeki şu açıklamaları okuyup http://blog.milliyet.com.tr/bir-yesilin-pesinde/Blog/?BlogNo=191937 google aramasıyla bulacağınız herhangi bir e-kitapçıdan ( http://goo.gl/IykpaO ) Ülkemizde ki çayın hikayesini okuyabilirsiniz. Elbette kitapta siyah çayı da anlatıyor. Önceden söylemeliyim çayın hikayesinin özellikle son kısımları hüzünlü...

    YanıtlaSil