16 Ekim 2019 Çarşamba

Drogların Makroskobik ve Mikroskobik Özellikleri


Mayıs ayında Anadolu Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmakognozi Anabilim Dalı’ndan sevgili arkadaşım Gökalp İşcan’dan müjdeli bir haber aldım. Uzun zamandır üzerinde çalıştıkları kitapları artık basımevinden çıkmış, ellerine ulaşmıştı. Sevinç ve heyecanını paylaştığı kişilerden biri olduğum için çok mutluyum ve yazarların kitabı Amerika adresime ulaştırmak için verdikleri uğraşa da ayrıca teşekkür etmeliyim.

  
Kitabın adı Bitkisel Drogların Makroskobik ve Mikroskobik Özellikleri. Gökalp İşcan; Fatih Demirci hocam ve Sevgili Bülent Yavuz Köse birlikte harika bir iş çıkarmışlar. Ellerine emeklerine sağlık. Kuşe kağıda renkli baskı olarak basılan kitap; 350 sayfa ve 160 drogu ayrıntılı olarak inceliyor. Kitapta 1300’e yakın görsele yer verilmiş.



Aşağıda örnek bir sayfa var. Drogun; Latince ve Türkçe adı, Avrupa Farmakopesi’nde yer alıp almadığı, elde edildiği bitki ile bu bitkinin familya adını, drogun İngilizce ve Almanca isimleri takip ediyor. Makroskobi kısmında drogun morfolojik özellikleri ve kaba drog görüntülerine yer veriliyor. Mikroskobi kısmında ise kaba ve toz edilmiş drogda görülebilecek karakteristik doku ve elementlere yer veriliyor. Daha sonra bunların uygun büyütmede çekilmiş net ve tanımlayıcı fotoğraflarını görüyorsunuz.



Benzer bir kitabın dijital haline yıllar önce rastlamış ve kendi lisans üstü dersimi hazırlarken kitaptan bolca yararlanmıştım. Ancak kitap Almanca idi ve o dönem keşke bir babayiğit çıksa da şu kitabın Türkçe’sini yazsa demiştim. Kitap haberini alınca belki de bu sebeple mutluluğum ikiye katlandı.


Kitabın basım ve dağıtımını Antalya Eczacı Odası üstlendi. Haziran sonunda Antalya’da düzenlenen bir basın toplantısı ile kitap, eczacı meslektaşlarımıza ve medyaya tanıtıldı. Bu basın toplantısında; bitkilerin sağlık için kullanımı sırasında istenen etkinin görülebilmesi için doğru bitkiden elde edilmiş ve uygun kalitedeki droglara ulaşmanın ne kadar önemli olduğu vurgulandı. Bu anlamda; bu kitabın, drogların doğru bitkilerden elde edildiğini kanıtlamada yardımcı olarak kullanılabilecek bir başucu kaynağı olacağının üzerinde duruldu.

Basın toplantısı ile ilgili medyada birçok habere rastladım. Bunlardan ikisinin linki;

Kitabı temin etmek isterseniz; antalyaeczaciodasi@gmail.com adresinden Antalya Eczacı Odası ile iletişime geçebilirsiniz.

Kitaplıklarımızın alanımız ile ilgili Türkçe kitaplarla dolup taşması dileğimle, sevgiler...

12 Ekim 2019 Cumartesi

Alıç Ağacının Gölgesinde Anadolu Bozkırları

Sosyal medyanın hepimizin hayatında az veya çok yer tuttuğu, bir günümüz gerçeği. Birçoğumuz, sosyal medyadaki kimliklerin gerçeklerden uzak, abartılı olduğu ve bu ortamlardaki kişisel paylaşımların sınırlı tutulması gerektiği fikrindeyiz. Bazılarımız içinse sosyal medya, günlük hayatta kendini ifade etmekte zorlanan, mahalle (ortam) baskısından çekinen, üzerine dikilen elbise içinde kendini bir türlü rahat hissedemeyenler için hayli özgür bir alan.


Benim kendime yakın fikirlere, zevklere ve yaşam tarzına sahip birçok meslektaşımla, bilim meraklısıyla, sanat severle, yazarla, çizerle sosyal medya üzerinden derin sohbetlere dalmışlığım, arkadaş olup sonra yüzyüze tanışmışlığım var. Bu kişilerden biri de; instagramdan tanıdığım kullanıcı adı ile @timelessheron, yani Mutlu Kart Gür. Kendisi Hikmet Birand’ı çok seven bir akademisyen, zoolog, biyolog, yazar ve çizer. Aylar önce onunla, çıkardığı son kitabı üzerine uzun uzun sohbet ettik. Blogumda kitaptan bahsetmek isterim deyince memnuniyetle kabul etti teklifimi.




Kitabın hikayesi 2011’de başlamış. Mutlu, Tuna Ekim hocaya gidip Hikmet Birand hocanın anısına bir bozkır kitabı hazırlamak istediğini anlatıyor. Tuna hoca birlikte çalışmayı kabul ediyor ancak yoğun programı sebebiyle editörlük işlerinin çoğunu Mutlu’nun üstlenmesini istiyor. Bunun üzerine Mutlu heyecanla, konusunun uzmanı biyologlardan yazılar ve görseller toplamaya başlıyor. Kitap ancak 2018 yılında yani Hikmet Birand hocanın ölümsüz eseri Alıç Ağacı İle Sohbetler’in yayınlanmasının 50., Anadolu Manzaraları’nın ise 60. yılında hazır hale geliyor. Basım için ilk ziyaret edilen yayınevi Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları oluyor. Başvuru hemen kabul edilse de kitabın basılması için gereken son düzenlemelerle kitap ancak 2019’da kitapçılardaki raflarda yerini alıyor.


Hayatının 39 yılını Ankara’da geçirmiş yani tam anlamıyla bozkırlı bir doğa sever olarak bozkırın önemini öğrenmem hayli geç oldu. Kafamdaki, her yere ağaç dikilir mi, her yer ormanlaştırılmalı mı gibi sorulara bozkır hakkındaki kitapları okudukça ve 90’lı yılların sonunda tanıştığım doğa koruma camiasından arkadaşlarımla sohbetlerimizde cevap buldum. Vardığım sonuç; bozkır ayrı bir habitattır. Cılız ve zayıf gözüken oysa çetin kışlara ve kurak yazlara dayanan otsuları, alıç, meşe, ahlat ağaçlarıyla, börtü böceği, kelebeği, tarla faresi, gelengisi, kızıl şahiniyle yani florasıyla ve faunasıyla bir bütündür, öyle kalmalı öyle korunmalıdır.

Kitaba dönecek olursak; bu güzel bozkır kitabının başında Hikmet Birand’ın kapsamlı özgeçmişini ve eserleri hakkında ayrıntılı bilgileri bulacaksınız. Kitaptan Türkiye ve Dünyadaki bozkır bitkileri, onların yaşamları, bozkır etnobotaniği, tuzcul bozkırlar, bozkırın yok olmakta olan bitki türleri ve ülkemizdeki bitki sosyolojisi çalışmaları hakkında çok şey öğreneceksiniz. Hepinize keyifli okumalar. Fikir ve yorumlarınızı unutmaz da aşağıya eklerseniz çok sevinirim.

Benim 14 Şubat 2012 tarihli Alıç Ağacı İle Sohbetler isimli yazımı okumadıysanız buyrun; http://kognozi.blogspot.com/2012/02/alc-agac-ile-sohbetler.html

Kitap hakkında yapılmış ve Tuna Ekim hocanın konuk olduğu bir radyo programı için; http://acikradyo.com.tr/botanitopya/tuna-ekim-ile-anadolu-bozkirlari-uzerine


7 Ekim 2019 Pazartesi

Yeniden Merhaba



Uzun bir aradan sonra tekrar merhaba. Hayat koşturmacalarımız gün geçtikçe artarken blogların yerini twitter, instagram hatta youtube gibi platformlar alıyor. Ama doğru ve özetlenmiş bilgiye hızla ulaşabilmek hala çok değerli. Arama motorları botanik, farmakognozi, fitoterapi gibi konularda yapılan birçok aramada bu bloga da üst sıralarda yer veriyor. Tıklanma sayımız 300 bini geçeli baya zaman oluyor.

Ben blogu unutmuşken hiç tanımadığım bir üniversite öğrencisi, bir akademisyen veya meraklı bir bilimsever bir paylaşımım altına mesaj yazıyor. Bana maille ulaşıp ders notu hazırlarken, doçentlik sınavına hazırlanırken, tez konusunu düşünürken blogdan ve blogdaki kaynaklardan yararlandığını yazanlar, fikir soranlar, daha geniş kaynak isteyenler beni gerçekten çok mutlu ediyor. Maillerine cevap yazamadıklarım varsa özür dileyeyim yeri gelmişken…



Bu kadar uzun zaman yazı yazmayınca yazacak öyle çok konu birikti ki hepsini alt alta yazınca hayli uzun bir liste çıktı ortaya. Yeni çıkan harika kitaplar, son gezdiğimiz botanik bahçeleri, gündem olan bitkiler, tıbbi kenevir, Resimli Türkiye Florası’ndan yeni haberler ana başlıklar arasında.


Umarım en kısa zamanda aklımdakileri ekrana dökebilirim. Sağlıcakla kalın…

Not: İngilizce klavyesi olan bir laptop ile Türkçe metin yazmak baya zor oluyormuş. Harf hatalarım varsa veya bundan sonra da olursa sebebi budur 😊




4 Ocak 2019 Cuma

Amerikan Bitkisel Ürünler Birliği (AHPA) Kompendiyum Web Sitesi

AHPA Botanik Kimlik Referansları Kompendiyumu, Amerikan Bitkisel Ürünler Birliği (AHPA) tarafından yayınlanmış, bitkisel materyallerin doğru tanımlanmasına ilişkin bilgi ve kaynakları paylaşma konusunda ortak bir ilgisi olan birçok kişi ve kuruluşun desteğiyle AHPA tarafından geliştirilmiş bir kaynak.

AHPA monografları, bitkisel drogların ve bu bitkilerden elde edilen ticari ürünlerin teşhisi için nitelikli ve deneyimli araştırıcılar tarafından kullanılabilecek fiziksel özellikler ve test yöntemleri hakkında işbirliğine dayalı ve merkezi bir bilgi kaynağı. Aşağıda Achillea millefolium monografını görebilisiniz. Link ise en altta. 


Web sitesinde bitkisel ürün hazırlanmasında kullanılan bitkiler hakkında genel bilgiler, mikroskobik ve makroskobik özellikleri ile analizleri ile ilgili bilgiler yer alıyor.



Göz atılacak güzel bir kaynak bence.