1 Aralık 2015 Salı

Altın Havan 2015


Altın Havan ödülleri, 2010 yılından bu yana Eczacı Dergisi tarafından organize ediliyor. Her yıl eczacılığın bireysel ve kurumsal alanlarında belirlenen farklı kulvarlarda ödüller sahiplerini buluyor. 








Bu yılki ödül töreninde çok sevdiğim hocalarımın ve arkadaşlarımın adlarını duymak beni hem sevindirdi hem gururlandırdı. İstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmakognozi Anabilim Dalı'ndan Sayın Prof. Dr. Afife Mat hizmet ödülüne sahip olarak 2. defa altın havan ödülünü kazanmış oldu. 

Uzun yıllar süren, büyük emekler sonucu hazırladıkları İlaç ve Eczacılık Terimleri Sözlüğü ile Eczacılık Terminolojisine Hizmet Ödülü'ne layık görülen ekipte hocalarım Sayın Prof. Dr. Erdem Yeşilada, Prof. Dr., Bahar Tunçtan, Doç. Dr. Kemal Buharalıoğlu da vardı.

Eğitime hizmet ödülü Bezmialem Fitoterapi Eğitim, Uygulama ve Araştırma Merkezi'nin olurken; Genç Eczacılara Sosyal Sorumluluk Projesi Teşvik Ödülü Akılcı İlaç Kullanımı Konusunda Halkı Bilgilendirme Projesi ile Eczacılık ve İlaç Derneği (EİDER)'in oldu.

27 Kasım'da düzenlenen törenden birkaç fotoğraf ekleyerek ödüle layık görülen tüm meslektaşlarımı can-ı gönülden tebrik ediyorum. 





7 Temmuz 2015 Salı

Farmakognozi ve Farmakobiyoteknoloji

Başucu kitaplarımızdan bir diğeri. Kitap farmakognozi ve farmakobiyoteknoloji olmak üzere iki ana bölümden oluşuyor. Doğal kaynaklı ilaç ham maddeleriyle ilgili güncel ve ayrıntılı bilgi bulunduran kitapta bir çok konuya değinilmiş.

Fitokimya, farmakognozi, farmasötik kimya, biyoteknoloji gibi farklı alanlar açısından konulara yaklaşılmış. 

Kitap 15 alt bölümden oluşuyor:

1. Giriş 2. Farmakobiyoteknoloji 3. Karbonhidratlar 4. Glikozitler 5. Terpenoidler 6. Fenilpropanoidler 7. Alkaloitler 8. Acı Maddeler 9. Antibiyotikler 10. Deniz Organizmalarından Elde Edilen İlaçlar 11. Nutrasötikler 12. Enzim ve Proteinler 13. Bitki Doku Kültürü Yoluyla Üretilen İlaçlar 14. Bitkisel Kaynaklı Yüksek Teknoloji Ürünleri 15. Hint Geleneksel Bitkisel İlaçları




23 Haziran 2015 Salı

Bilimsel Bitki Ressamlığı Kursları

Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Ekim ayında çok hareketli günler geçirecek. Resimli Türkiye Florası Projesi'nde de yer alan ressamlar Nihan Şişli, Yahya Emin Demirci, Kezban Sayar ve Gürol Aytepe 4 ayrı kursla bu işe ilgi duyanlarla buluşacak.

Ayrıntılar için afişe tıklayın. Etkinliğin sorumlusu Burçin Çıngay'dan da detaylı bilgi alabilirsiniz. (info@ngbb.org.tr, Tel: 0216 456 44 37) 


14 Haziran 2015 Pazar

Haziran Ayı Işık Dağı Mantarları

Dün (13.06.2015) bir orkide türünün çiçekli halini görebilmek için Işık Dağı'ndaydık. Bir haftadır Ankara'nın yağmurlu oluşu ve Işık Dağı etrafındaki köylerdeki büyük baş hayvanları otlatmaya çıkarmaları sebebiyle yol bayağı çamurdu. Hatta bataklık halindeydi diyebilirim. Biz de arabayı batmayacağına emin gördüğümüz bir noktaya bırakıp yol yerine orman içinden yürümeye başladık. 

Bu kadar fazla yağmur yağması birçok bitkinin yanı sıra mantarları da mutlu etmişe benziyordu. Biz de dayanamayıp bu güzellerden bir kaçının fotoğrafını çektik.

Mantar kitaplarımız iş yerindeki kitaplığımda olduğundan şimdi cinsleri hakkında fikir yürütemiyorum. Bazılarını internet araştırmaları ile tahmin etmeye çalıştım. Ama en azından vakit buldukça, teşhis yaptıkça altlarına eklerim diyerek fotoğraflardan güzellerini bloga koymak istedim. 


Yosunlar, göknar yaprakları ve göknar kozalaklarının pulları arasında keyifle yaşayan birçok mantar türüne rastladık.


Mantarların bazıları kabaca şapkalı mantar dediğimiz mantarlardandı bazıları ise pek ilk görüşte mantara benzetmediğimiz cıvık mantarlar grubundandı.


Yukarıdaki türün cıvık mantarlardan Fuligo candida olabileceğini düşünüyorum. Rengi daha beyazımsı aslında. Ama orman altında ışık yetersiz olduğundan bu fotoğrafta bej-krem rengi gibi gözükmüş. 


Bu iki fotoğraftaki de Fuligo septica gibi. Yine cıvık mantarlardan, yan yana dizilmiş ufacık boncuklar gibiler. Biz devrilmiş bir göknar ağacının gövdesi ve dalları üzerinde gördük.



Bu yukarıdaki fotoğraftaki türü de eskiden kesilmiş bir göknarın kütüğü üzerinde gördük. İnternetteki aramalarıma göre Dacrymyces stillatus'a benziyor, İngilizce adı "turuncu jelimsi" (orange jelly), bu türe benzeyen fotoğrafları bulmamı kolaylaştıran anahtar kelimelerdi zaten :)




Bu (yukarıdaki 2 fotoğraftaki) pembe-siyah top top mantarlar ise yine devrilmiş bir kütük üzerindeydi kara yosunları ve kadeh likenleri ile yan yana yaşıyorlar. Pink ball  mushroom diye arayınca wikipedia'dan Lycogala cinsine benzettik. Link: https://en.wikipedia.org/wiki/Lycogala_epidendrum


Coprinus ???


Bu turuncu mantarların daha ufaklarını iki hafta kadar önce gittiğimizde de görmüştük. Pezizales takımından Aleuria'lara benziyorlar, plastik gibi yarı esnek, yarı sert formdalar.


Bu beyaz mantar da muhtemelen Pezizales takımından ama cins tahmini için biraz daha kaynağa göz atmam gerekiyor.





 ???





Yukarıdaki üç fotoğraf da Boletus'lara ait. Ayı mantarı, çörek mantarı gibi isimlerle tanınıyor. Bazı Boletus türleri yenilse de bazıları zehirli. Şapka altına baktığınızda ışınsal lameller gözükmüyor, süngersi bir yapının içindeki deliklerde sporlar üretiliyor.

Son olarak özellikle belirtmeliyim ki bu yazının amacı; doğada etrafınıza biraz daha dikkatli bakmanızı sağlamak, mantarların da zengin biyolojik çeşitlilik gösteren canlılar olduğunu anımsatmak.  

SAKIN BU BLOGDAKİ FOTOĞRAFLARA BAKARAK MANTARLARIN MASUM OLDUĞUNU DÜŞÜNMEYİN, BU SEBEPLE BU TÜRLERİ YİYEBİLİRSİNİZ GİBİ BİR İBARE KOYMAMAYA DİKKAT ETTİM. 

Fotoğrafları daha büyük görüntülemek için birinin üzerine tıklamanız gerekiyor. Türler hakkında bilgisi olanlar yazı altından fikirlerini paylaşırlarsa, yazıyı düzenleyerek fotoğraflar altına teşhislerini ekleyebilirim. 

Sevgiler, renkli günler :)

14 Mayıs 2015 Perşembe

14 Mayıs Eczacılık Bayramı

Bugün 14 Mayıs, ülkemiz eczacılarının bayramı... Ülkemiz diyorum çünkü Dünya Eczacılık Günü 25 Eylül olmasına karşın ülkemizde 14 Mayıs, 1968'den bu yana eczacılık bayramı olarak kutlanmakta. 

Turhan Baytop hocamız, Türk Eczacıları Birliği Mecmuası'ndaki (cilt III(1), Şubat 1960, Sayfa 8) "Türk Eczacılık Günü" başlıklı yazısında bunun sebebini de açıklıyor: 

"İlk Eczacı sınıfı, Dr. C.A. Bernard tarafından kurulup 14 Mayıs 1839'da Sultan ikinci Mahmut tarafından açılmış olan Mektebi Tıbbiyei Şahane (Ecole Impériale de Médecine de Galata Sérai) da ihdas edildiğine göre 14 Mayıs tarihi Eczacılık Günü olarak kabul edilmelidir."

Konu ile ilgili güzel bir derleme "Bir Kurumu Öyküsü" adlı kitapta yer alıyor, meraklıları için blogda paylaşmış olayım: http://www.e-kutuphane.teb.org.tr/pdf/raporlar/kurumun_oykusu/8.pdf

Ve benim eczacı olmamda emeği geçen tüm hocalarımın, birlikte çalıştığım akademisyen arkadaşlarımın, stajlarda bizlerle bilgi ve deneyimlerini paylaşan tüm serbest eczacıların, fabrikalarda, ilaç firmalarında, meslek örgütlerindeki ve halen eğitimi devam eden gelecekteki meslektaşlarımın Eczacılık Bayramı'nı kutlarım :) 

3 Mayıs 2015 Pazar

Kozan Yolcusu Kalmasın

Uzun zamandır blogda kişisel yazılarım yerine kitap-haber gibi yazılar paylaştığımı fark ettim. Oysa baharın nazlanarak geldiği bu günlerde neredeyse her hafta sonumuzu yakın yerlere geziler yaparak değerlendiriyoruz.

Ama geçen hafta biraz daha uzaklara gittik. 23 Nisan tatilini de fırsat bilerek Kozan'da eşimin ailesini ziyaret ettik. Yolculuklar bizde evden çıktığımız an başlıyor. 


Yolda ilk durak tabii ki Ankara'nın Şereflikoçhisar ilçesi sınırlarında yer alan Tuz gölü idi. Yağmurlar sayesinde Tuz Gölü yazın görmeye alışık olduğumuz sınırından baya yükselmiş, tuz yığınları yerini tuz çökeleklerini görebileceğiniz göle bırakmıştı. Etrafta tuzcul endemikleri görür müyüz diye bakınırken sazlıklar gölün kenarını; papatyalar ve hardallar ise tarla kenarları süslemeye başlamıştı. Su kenarındaki dövüşken kuş ve cılıbıt aileleri ise bize güzel bir şov yaparak fotoğraflarını çekmemize imkan verdiler. 

Aksaray yakınlarında karlı zirvesiyle Hasan Dağı'nı gördük.


Aksaray ise ikinci mola noktamız oldu. Sonrasında Ankara-Mersin otobanı yerine eski karayolundan Toroslar'a doğru yönlendik. Aslında daha fazla bitki göreceğimizi ummuştuk ama havaların soğuk gitmesi Toroslar'ın güzellerini de etkilemiş. Yine de Niğde yakınlarında sık sık yol kenarında mola verip fotoğraf çektik. 


En ilginç gözlemimiz ise katran ardıcı (Juniperus oxycedrus) üzerinde yetişmiş bu garip canlı oldu. Sonradan öğrendik ki bu Gymnosporangium cinsinden bir mantarmış. Ardıçları ara konukçu olarak kullanıyor ve genelde meyve ağaçları üzerine yerleşip onları enfekte ederek dallarında bir yıl sonra tümörler oluşturuyormuş. (Ardıçlarda basidiyumların meydana getirdiği basidiosporlar hemen havaya karışır ve armut gibi meyvelerde ilk infeksiyonlarını yaparlar.) Gymnosporangium cinsi için Türkiye'de tanımlanmış 4-5 kadar tür varmış. 

 
Yukarıdaki fotoğraflar Niğde-Pozantı arası molalarda gördüğümüz birkaç bitkiye ait. Pozantı sonrası (Adana'ya 60 km kala) verdiğimiz molada ise çok daha renkli türlerle karşılaştık. 


Meşe altlarında orkide arayışımız Neottinea tridentata ile sonlandı (üst fotoğraf grubunda soldan ikinci bitki) :) Bu arada hava yavaş yavaş kararmaya başlamıştı, son noktada yarım saate yakın vakit geçirmişiz. Arabanın dörtlüleri bu süre boyunca yanık kaldığından arabaya bindiğimizde bir sürprizle karşılatık. Biten aküyü yol yardım sayesinde değiştirmemiz ise Kozan'a gece yarısı varmamıza sebep oldu. Maceralı başlayan gezi çok renkli ve eğlenceli geçti. Bir sonraki yazıda da Kozan anılarımdan bahsederim biraz...  

2 Mayıs 2015 Cumartesi

Merck Millipore Laboratuvar El Kitabı


Laboratuvar çalışmalarım sırasında tampon hazırlama, indikatörler gibi bölümlerine sıkça başvurduğum kitaplardan biri Merck Millipore El Kitabı. www.kimyaevi.org sitesinin katkılarıyla hazırlanmış.

Toplamda 112 sayfa. Farklı molaritedeki asit-baz çözeltilerini hazırlama, alkol seyreltme, basit hesaplama yöntemleri en çok göz atılacak bölümleri.

İçeriğindeki bölüm başlıkları;
  • Laboratuvar Güvenliği ve Depolama
  • Çözeltiler
  • Organik Çözücüler
  • Tampon ve indikatörler
  • Elementler
  • Pratik Kimyasallar
  • HPLC Kolonları
  • Pratik Bilgiler ve Birimler
  • Periyodik Tablo


Aşağıdaki adresten pdf'ini indirebilirsiniz: 
Merck Millipore Laboratuvar El Kitabı (2. Baskı)

30 Nisan 2015 Perşembe

Yüz Binden De Çok Teşekkürler

Blogger ailesine katıldığım ilk günden bu güne 100.000'den fazla giriş olmuş amatör ruhla kurduğum siteme. Bu sayının pek önemi var mıdır bilmiyorum. Tabii Instagram veya Twitter fenomenlerinin sayfalarının tıklanma sayılarının yanında ne kadar komik bir sayıdır bunun da farkındayım. 

Ama önemli olan sayı değil. Bana gerek gmail adresimden, gerek üniversite mail adresimden ulaşan, öğrenci, eczacı, ziraatçi, doğa sever onlarca kişinin güzel sözlerini, iyi dileklerini almak, sorularına cevap vermeye çalışmak, paylaştıklarımın birileri tarafından kullanılıyor ve işe yarıyor olması bana göre çok daha önemli ve değerli. 

Eşimin desteği ile başladığım blog hikayemde mottomuz "Bilgi ve sevgi paylaştıkça artar"idi. İşte tam da bu sebeple ben blogumun hedefine emin adımlara ilerlediğini ve başarılı olduğunu düşünüyorum.

Şimdi teşekkür etme sırası bende: Yanımda olan, siteye ara sıra uğrayan, facebook-twitterda linklerimi paylaşan, çalışmayan linkleri haber eden, iletiler altına yorum yazan hepinize çok teşekkürler :) Sorularını cevapsız bıraktıklarım olduysa günlük koşturmacalar arasında kaybolmuş olmasındandır, lütfen alınmayınız, herkese sevgilerimle...

Bu teşekkürü yakın zamanda paylaştığım ve sevdiğim bir karikatürle bitirmek istedim; görmek için dikkatle bakmaya devam ;)

 

4 Mart 2015 Çarşamba

Alman Komisyon E Monografları

1978 yılında Alman hükümeti Almanya'da satılan 300'den fazla bitki ve bitki kombinasyonunun güvenliğini ve etkinliğini değerlendirmek için, uzmanlardan oluşan bir komite kurdu. Bu komite Komisyon E olarak adlandırıldı. 

Komisyonun çalışmaları sonucunda; bitkiler ve bitkisel ilaçların bilimsel olarak onaylanmış kullanımlarını, kullanılmaması gereken durumları (kontrendikasyon), yan etki, doz, ilaç etkileşimleri gibi terapötik bilgileri içeren resmi monograflar yayınlandı. 

Komisyon E monograflarının İngilizce çevirisi, hekimler, eczacılar, sağlık uzmanları, araştırmacılar, düzenleyici kurumlar, tüketiciler ve bitki endüstrisi tarafından kullanılmak üzere düzenlenmiş ve Amerika Botanik Konseyi tarafından basılmıştı.

Sıkça başvurduğumuz kaynaklardan biri olan Alman Komisyon E Monograflarını aşağıdaki linkte bulmanız mümkün:

28 Şubat 2015 Cumartesi

Bitkiler ve Droglar İçin İnce Tabaka Kromatografisi Kitabı

Başucu kitaplarımızdan biri olan Plant Drug Analysis'in tam pdf'ini internette buldum.



Kitabı bilmeyenler için kısaca açıklamak gerekirse; burada önemli sekonder metabolit gruplarına göre (alkaloid, kumarin, lignan, terpenler gibi) bir sınıflandırma yapılmış. Bu madde gruplarının ince tabaka kromatografisinde (İTK'da) incelenmesinde kullanılabilecek solvan sistemleri ve revelatörler verilmiş. İlgili madde grubunu taşıyan önemli bitki ve drogların İTK plaklarının fotoğrafları ve standartlar ile mukayeselerine de kitapta bulunuyor. Bizim sıkça başvurduğumuz kaynaklardan biri.  

16 Ocak 2015 Cuma

Bitkilerle Tedavi Sempozyumu

Bitkilerle Tedavi Sempozyumu;  5-6 Haziran 2010 tarihlerinde Zeytinburnu Kültür ve Sanat Merkezinde düzenlenmişti. Zeytinburnu Belediyesi, Zeytinburnu Tıbbi Bitkiler Bahçesi (ZTBB) ve Merkezefendi Geleneksel Tıp Derneği tarafından düzenlenen, 11. Merkezefendi Geleneksel Tıp Festivali kapsamında gerçekleşen etkinlikte; Anadolu halk ilaçları üzerine araştırmalar; bitkilerle tedavide güncel araştırmalar; bitkilerin tedavi amaçlı kullanımında sorunlar; tıbbi bitkilerin korunması, üretimi ve ticareti; tıbbi bitkilerin ve bitkisel ilaçların mevzuatı konularında 17 bildiri sunulmuştu. 


Aşağıdaki linkten toplantının bildirilerinin yer aldığı kitabın pdf'ini edinebilirsiniz. İkinci linkte ZTBB'nin diğer yayınları da yer alıyor. 

Sempozyum Kitabı

http://ztbb.org/yayinlar/tip-tarihi-dizisi/