Physicians' Desk Reference (PDR)

Hepimizin gözüne çarpmıştır, alışveriş merkezlerinin marketlerindeki rafları, aktarlardaki standları hatta televizyon kanallarını doldurmuş bir sürü bitkisel ürün var piyasada. Rengarenk ambalajlarda satılan bu ürünlerin etiket bilgilerine baktığınızda göz boyama çabasını hemen fark ediyorsunuz. İlaçlardaki 3 altın kural "kalite, etkinlik ve güvenilirlik" bu ürünlerde olmasa da olur gibi genel bir kanı mevcut halkımızda. 

Okulumuzun merkez laboratuvarında bu tip sayısız ürünün analizini Farmasötik Kimya bölümünden Öğr. Gör. Murat Şüküroğlu yaptı (ve halen yapıyor). Sonuçlar bizler için hiç de şaşırtıcı değil. Çünkü tam da tahmin ettiğimiz üzere bu kapsüller, tabletler, iksirler, toniklerde; etikette beyan edilmeyen ilaç etkili maddeleri, kimyasallar, zehirli olabilecek farklı bitkiler karşımıza çıkıyor. Hatta bazılarının etiketlerinde, içerikte bir sürü bitki bulunduğu beyan edilirken ürün analiz edildiğinde bu bitkilere ait hiç bir şeyin olmadığı, iddia edilen etkinin ise gizlice eklenen 1-2 etkili maddeden kaynaklandığı anlaşılıyor. Bu olay en çok zayıflama ürünleri ve afrodizyak olarak pazarlanan ürünlerde görülüyor. 

E bu durumda ne yapmalı derseniz bitkisel ürün, vitamin alırken tercihiniz mutlaka eczane olmalı. Eczacınız, gereken durum (etki) için, Sağlık Bakanlığı tarafından onay verilmiş ürünleri, uygun dozda kullanmanızı önerecektir.

Peki farmakognozi derslerinde o kadar bitkiyi emek emek ezberleyip mezun olduktan sonra aklında 2 kelime kalmamış olan eczacılar ne yapmalı? Ya eczacı odaları/birliğin verdiği fitoterapi eğitimlerine katılmalı, Fitomed, Modern Fitofarmakoterapi ve Doğal Farmasötikler, Eczacı, Güncel Eczacılık gibi güncel dergileri takip etmeli,  ya da (dil sorunu yoksa) bir kaç kaynak kitap edinip en çok sorulan bitkilere ara ara göz atmalı. 

Physicians' Desk Reference (PDR) for Herbal Medicines, bu anlamda bir başucu kitabı. Dünya çapında bitkisel ürünlerin hazırlanmasında kullanılan bitkiler hakkında 700 kadar monograf içeriyor. Monograflarda; bitkinin Latince ve İngilizce adı, kullanılabilecek durumlar, kullanım şekli, bitki üzerinde yapılmış klinik çalışmalar, bitkinin kullanılmaması gereken durumlar, yan etkiler,  diğer ilaçlar/bitkilerle etkileşimleri, dozaj bilgileri yer almakta. Kitabın şu an 2004'deki 3. baskısını internetten satın alabilir veya üniversite kütüphanelerinden ulaşıp göz atabilirsiniz. 

PDR For Herbal Medicines 4. Baskı pdf'i