Türkiye'nin İlk Eczacılık Tarihi Müzesi

Her ne kadar okulda tarih derslerinden hiç haz etmemişsem de müzeleri pek severim. Benim gibi müzeleri seviyorsanız ve eczacılığın geçmişine bir göz atmak isterseniz size İstanbul'daki Eczacılık Tarihi Müzesi'ni görmenizi öneririm.

6 Haziran'da 10. Eczacılık Tarihi Toplantısı'na katılmak için İstanbul'a gitmiştim. Toplantının ilk günü, İstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi'ndeki Türkiye’nin ilk Eczacılık Tarihi Müzesi'nin açılışı vardı. Müze yeni ama tarihi çok eskiye dayanıyor. Şöyle ki ilk olarak 1960 yılında Prof. Dr. Turhan Baytop tarafından düzenlenmiş. Ecz. Remzi Kocaer’in katkılarıyla koleksiyonu genişletilmiş. 7 Mayıs 1968 tarihinde “Türk Eczacılık Tarihi Müzesi” adıyla ziyarete açılmış. Zamanla eşya sayısının artması ve odaya sığmaması nedeniyle 1984 yılında daha büyük bir odaya taşınmış ve 15 Temmuz 1984'te tekrar ziyarete açılmış. Ancak İstanbul'un da etkilendiği 17 Ağustos (1999) depremi, müzenin bulunduğu binada büyük hasara sebep olmuş. Bu sebeple malzemeleri ve dolapları uzun süre bir depoda muhafaza edilmiş.

Prof. Dr. Afife Mat müze açılışı öncesi yaptığı konuşmasını Sn. Turhan Baytop'un sözleri ile bitirdi: "40 yıllık bir uğraş sonucunda toplanmış olan Türk Eczacılık Tarihi Müzesi'ne ait eşya ve malzeme halen bir tek oda ve fakülte binasının koridorlarında dağınık bir şekilde muhafaza edilmektedir. Ümit ederim ki bu çok değerli tarihi malzeme bir gün değerine uygun bir yere konacak ve Türk eczacılığının temsilcisi olan eşyalar birlikte sergilenme olanağına kavuşacaktır". Hocanın 1999 yılındaki bu dileklerinin 2012'de geç de olsa gerçekleşmiş olması sevindirici.

Müze, Prof. Dr. Afife Mat'ın yoğun çabaları ve Selçuk Ecza Deposu'nun katkıları ile yeniden düzenlenerek 6 Haziran'da ziyarete açıldı. Yeri ise Keçecizade Fuat Paşa Konağı (yani Eczacılık Fakültesi-A blok) birinci kat. 

Müze iki ayrı odadan oluşuyor. İki odanın da tavanları çok yüksek, aydınlatmaları ve perdeleri özenle seçilmiş. Neredeyse iki oda da dolaplar ve raflarla dolu. İki oda arasındaki geçiş kısmında kitaplar yer alıyor. Müzedeki dolaplardan bir kısmı Topkapı Müzesi'nden hediye edilen ilaçlar ve ilaç kavanozları ile dolu. Malzemelerin yanlarında hediye eden kişilerin, yerlerin isimleri de yazılmış.

Müzede sergilenenlerden göze çarpanlar:

• Topkapı Sarayı Enderun Eczanesi dolapları ve ilaç kavanozları
• Laboratuar malzemeleri, şişeler, drog kavanozları
• Mikroskop, teraziler, kitaplar, fotoğraflar, diplomalar
• Eczacılardan ve hekimlerden gelen eski müstahzarlar
• Kuru kafa ve cam muhafazadaki bebek en ilgi çeken malzemelerdi...